Codziennie krew i pot. 100 % zaangażowania. I nic.
Tak, żadna zmiana nie jest prosta. A szczególnie gdzie nawyk lub zachowanie, które chcemy zmienić jest silnie powiązana z Twoimi wartościami lub przekonaniami.
Pomyśl i odpowiedz sobie . Czy kiedy chcesz rzucić palenie, co jest dla Ciebie ważniejsze – zdrowie czy utrata potencjalnych znajomych „na dymku”?
A kiedy chcesz zrzucić parę kilogramów, co bardziej powstrzymuje Cię przed decyzją – to, że trzeba będzie wyrzucić/oddać ulubione ubrania (bo będą za duże) czy raczej myślisz, że życie jest krótkie i nie można stale się ograniczać.
Model Diltsa
W latach 80- tych międzynarodowy trener, coach, konsultant NLP (Programowanie neurolingwistyczne) Robert Dilts opracował tzw. Teorię poziomów logicznych.
Model Diltsa to model psychologiczny, którego możesz użyć w przypadku osobistej zmiany lub wsparcia w rozwiązaniu konfliktu . Dzięki niemu możesz zobaczysz szerszą perspektywę trudności i znaleźć rozwiązanie.
Kiedy patrzysz na trudność przez dziurkę od klucza, widzisz tylko jej wycinek.
Teoria poziomów logicznych Diltsa pozwala szeroko otworzyć drzwi.
Jeżeli przećwiczysz model Diltsa praktycznie, to gwarantuję , że osiągniesz zmiany, które pozytywnie cię zaskoczą. Teoria poziomów logicznych Diltsa jest często spotykana w coachingu i biznesie.
Poziomy logiczne Diltsa mogą być również pomocne jako narzędzie do prowadzenia rozmowy z nowo poznaną osobą. Po prostu zadajesz pytania, mając na uwadze poszczególne piętra, od najniższego do najwyższego.
Piramida Diltsa
Model Diltsa zwykle przedstawia się w formie piramidy, która jest podzielona na 6 poziomów.
Ja chciałbym przedstawić model Diltsa jak kamienicę, w której mamy 6 pięter i winę. Na każdym piętrze znajdujemy nowe informacje o nas samych.
Kamienica jest twoją własnością. Masz w niej stałych lokatorów, a ty od czasu do czasu odwiedzasz ich i jeździsz windą z dołu na górę lub z góry na dół. Dla ambitnych są również schody.
6 poziomów logicznych Diltsa
Zapytasz, ale co jeżdżenie windą w kamienicy, która może być też piramidą, pomoże mi rozwiązać moje trudności? Tak, już wyjaśniam.
Na początku Ci przedstawię stałych lokatorów. Opisze, kto mieszka na kolejnych 6 piętrach twojej kamienicy, czyli poziomach logicznych Diltsa. Każde piętro, to bardziej „pogłębione” pytanie o rozwój.
Pierwsze piętro modelu Diltsa
Na pierwszym piętrze mieszka Środowisko/Kontekst. Można przyjąć, że jest tym wszystkim, co w życiu wywiera na Ciebie wpływ – kiedy i gdzie funkcjonujesz i jaką rolę pełnisz w wybranym miejscu tj. rodzica, pracownika, dyrektora, koleżanki. Musisz wiedzieć, że nie tylko Środowisko/Kontekst ma wpływ na Ciebie, ale ty na nie również . Czy wiesz jak ty wpływasz na otoczenie?
Na tym piętrze poziomów logicznych Diltsa najczęściej zadajesz pytania:
- Co tu mogę zrobić?
- Za co odpowiadam?
- Kto jest ze mną / a kto nie?
Drugie piętro modelu Diltsa
Kolejne piętro (II). Tu mieszka nasze Zachowanie. Warto przyjrzeć się co robisz i jak działasz w różnych środowiskach (miejscach). Jakie masz wzorce? Czy są one rozwojowe i pozytywne? Jaki masz styl komunikacji z ludźmi w pracy, w domu z najbliższymi. Czy te zachowania są indywidualnie dopasowane do miejsca i osoby. Czy Cię wspierają w życiu?
Na tym piętrze modelu Diltsa najczęściej pytasz:
- Co ja robię?
- Jak mogę to zrobić?
- Jak ja to wykonuję z sukcesem?
Trzecie piętro modelu Diltsa
Jedziemy wyżej na III piętro. Tu mieszkają nasze Umiejętności. Są niezbędne do pozytywnych zachowań w określonym środowisku. To wszystkie twoje małe i duże zdolności – motywacja, odwaga, kreatywność i wiele innych, które udało Ci się już odkryć.
Na tym piętrze pytasz:
- Co mogę?
- Jakie są moje silne / słabe strony?
- Co umiem/ czego mam się nauczyć?
- Z jakich umiejętności nie korzystam (a mam)?
Czwarte piętro modelu Diltsa
Wjeżdżamy na kolejne piętro (już IV) gdzie mieszkają Przekonania i Wartości. To one motywują do poszukania najlepszych sposobów (strategii) myślenia i odkrycia takich umiejętności, które wymagane są do oczekiwanego zachowania w wybranym środowisku.
Na tym poziomie modelu Diltsa otrzymasz wiedzę na temat przekonań i wartości, które wspierają Cię w pozytywnej relacji ze środowiskiem, zachowaniem czy umiejętnościami.
Przekonania nie są Ci dane raz na zawsze. Warto, co jakiś czas zrobić ich przegląd, aby pozbyć się tych, które kierują nas w negatywnym kierunku.
Na tym piętrze najczęściej posługujesz się pytaniami:
- Co jest dla Ciebie cenne?
- Co to dla Ciebie znaczy?
- Jakie przekonanie o Tobie jest prawdziwe?
- Do czego trzeba być przekonanym, żeby móc to zrobić?
Piąte piętro modelu Diltsa
Na piątym piętrze mieszka Tożsamość – czyli jak widzimy siebie w życiu. Twoja tożsamość jest związana z określoną rolą, cechami charakteru i twoją osobowością Jeżeli odpowiedź na temat osobistej misji w życiu sprawia Ci trudność, szukaj odpowiedzi we wszystkim co robisz.
Pytaj:
- Jak widzisz siebie?
- Co to co robisz, mówi o Tobie?
- Kim jesteś?
- Co sprawia, że jesteś sobą?
Szóste piętro modelu Diltsa
Na ostatnim piętrze (VI) mieszka Misja / Wizja Czyli to co nadaje szczególne znaczenie temu, co kieruje twoim zachowaniem, umiejętnościami, przekonaniami, wartościami i tożsamością. Na tym piętrze modelu poziomów logicznych Diltsa czujemy najwięcej mocy. Misja i wizja (nazywana czasem również duchowością) to nieograniczony zasób życiowej energii w najczystszej postaci.
Sensem życia nie jest odnalezienie swojego daru, ale celem życia jest oddanie go.
Pablo Picasso
Na tym piętrze pytasz:
- Dlaczego (jesteś)?
- Jaka jest Twoja misja?
- Jaką wizję życia reprezentujesz?
- Jaki masz sens życia?
Cały model poziomów logicznych Diltsa
Dla ułatwienia podsumowanie wszystkich 6 pięter modelu poziomów logicznych Diltsa:
- Środowisko: – określa wszystkie możliwości lub ograniczenia (zewnętrzne), na które reagujesz. Gdzie, Kiedy i z Kim?
- Zachowania: To twoje działania i reakcje, jakie są wynikiem przebywania w określonym środowisku (miejscu) . Co?
- Umiejętności: W jaki sposób działasz? Wiedza jak działać. Jak?
- Przekonania i wartości: Wzmocnienia i ograniczenia (wewnętrzne) twojego rozwoju. Skąd wiesz?
- Tożsamość: W jaki sposób myślisz o siebie? Kto?
- Misja/Wizja : Wzmocnienie wszystkich wcześniejszych, nadanie im większego znaczenia i sensu. Co to znaczy, Po co, Dla kogo?
Jak korzystać z modelu Diltsa
Dokładnie przeanalizuj problem z jakim się mierzysz. Ustal na którym piętrze mieszka. Potem znów wsiać do winy i jedź piętro wyżej, Zazwyczaj wsparcie znajdziesz na wyższym piętrze. Mieszkaniec wyższego piętra, ma wpływ na to co dzieje się u jego sąsiada poniżej.
Jeżeli wpadasz w zły nastrój przed wyjściem do pracy – to możesz spojrzeć z piętra – środowiska (praca), zachowania (zły nastrój). I poszukać rozwiązania w umiejętnościach lub przekonaniach.
Jeżeli zaczynasz coś robić i za chwilę to zostawiasz – umiejętności (czynność – może jest za trudna) i przekonania (np. myślisz, że nie dasz rady).
Poszukaj rozwiązania w tożsamości.
Zmiany w modelu Diltsa
Każda zmiana na wyższym piętrze będzie mieć wpływ na niższe piętro. Cztery pierwsze piętra modelu Diltsa dotyczą tego co posiadasz: środowiska, zachowania, zdolności, przekonań i wartości. 2 kolejne są ”nie materialne”. Wiedza o naszej tożsamości i wizji pozwala nam na rzeczywistą energię do życia.
Zastosuj model Diltsa
Twoi współpracownicy w pracy nie traktuję Cię poważnie. Podkopują twoje kompetencje i czujesz, jak spada twoja samocena.
Możesz przyjąć, że problem dotyczy Środowiska, czyli I piętra. Warto przemyśleć jak zmienić sytuację poprzez adekwatne Zachowanie (II piętro).
Co możesz więcej zrobić. Jakie działania możesz podjąć?
Przykładowe działania: Zorganizuj nieformalne spotkanie ze współpracownikami, porozmawiaj z przełożonym lub finalnie zmień pracę.
Zawsze, kiedy odkryjesz trudność związaną z wybranym piętrem, poszukaj rozwiązania piętro wyżej.
Dla mnie model Diltsa jest jednym z najlepszych narzędzi do prowadzenia rozmów cochingowych