Model PERMA Martina Seligmana

Czy znasz odpowiedź na pytanie: Jak osiągnąć w życiu szczęście?  Ludzie od lat poszukują odpowiedzi, ale zgodzę się z Tobą, nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi. Pytanie o szczęście to pytanie z cyklu … to zależy. Szczęście jest bardzo osobistym doświadczeniem. Niezwykle trudno jednoznacznie je zdefiniować i określić.

Zanim poznasz Model Perma, przyjrzyjmy się dwóm innym poglądom jak znaleźć szczęście.

Hedonizm i eudajmonizm 

Możemy myśleć o szczęściu jako o pogoni za przyjemnościami. Kupujemy rzeczy, dbamy o swoje zmysły i maksymalizujemy chwile skupienia na ich zaspokojeniu. Szukamy w życiu chwil uniesień i radości, zgodnie z zasadą „carpe diem” [łac., „chwytaj dzień”], która oznacza nie marnowanie mijających chwil (Horacy, Pieśni).

Hedonizm to doktryna, która dąży do maksymalizacji przyjemności w celu osiągnięcia szczęścia. Przykładem radykalnego hedonisty był Arystyp, grecki filozof z IV wieku.

Z kolei eudajmonizm to pogląd, że szczęście jest najwyższym dobrem i ostatecznym celem człowieka. Przedstawiciele eudajmonii, tak jak Arystoteles, Platon i Sokrates, uważali, że szczęście wynika z subiektywnego zadowolenia, które jest skutkiem właściwego i dobrego działania. Szczęście, które wynika z etycznych zachowań, podkreśla wagę bycia radosnym i unikania cierpienia.

Współcześnie naturą szczęścia zainteresowała się psychologia pozytywna.

Psychologia Pozytywna

W latach 90 -tych ubiegłego wielku na gruncie klasycznej psychologii pojawiła się psychologia pozytywna. Przez kolejne lata badań prowadzonych przez Seligmana, Petersona, Dierera, Csikszentmihalyi czy Fredrickson psychologia pozytywna postanowiła odkryć pozytywną siłę ludzkiej natury.

Jak wieść satysfakcjonujące i dobre życie?

Jak tworzyć i maksymalizować pozytywne doświadczenia w życiu?

Co sprawia, że życie warte jest dobrego życia?

Fredrickson mówi o budowaniu i pielęgnowaniu czynników pozytywnych doświadczeń w życiu jako o rozkwicie, który pozwala nam otrzymać maksymalny stan dobrostanu.

Seligman ojciec psychologii pozytywnej wskazuje trzy elementy szczęścia przyjemność, poczucie sensu, zaangażowanie (Seligman, 2005).

Model PERMA, daje możliwość stworzenia swojego osobistego szczęścia.

Model PERMA

Z modelu Perma korzystam pracy coachingowej, na potrzeby tworzenia badań pozytywnych środowisk pracy, ale również w życiu prywatnym. To model szczęśliwego życia, opracowany przez jednego z najbardziej wpływowych amerykańskich psychologów, twórcy psychologii pozytywnej Martina Seligmana.  

5 elementów dobrego życia

PERMA wskazuje na 5 elementów dobrego i szczęśliwego życia. Ten model psychologii pozytywnej jest nazywany również teorią dobrostanu. Model PERMA to akronim od pięciu angielskich słów (P – Positive emotions, E – Engagement, R – Relationships, M – Meaning, A – Accomplishment/ Achievement)

Pozytywne emocje, zaangażowanie, pozytywne relacje, znaczenie (sen życia) i osiągnięcia według Seligmana są kluczowymi czynnikami niezbędnymi do szczęśliwego i satysfakcjonującego życia.

Model PERMA nie ma gotowych przepisów

Dotychczas nie wynaleziono lekarstwa na szczęście i dobrostan to najcenniejszy skarb, który ludzie poszukają od wieków. Księgarnie, biblioteki, media i internet pełne są kolorowych poradników jak być szczęśliwym!

Ponad 30 lat badano i eksperymentowano nad modelem PERMA Martina Seligmana.

Mimo tego, że ten model psychologii pozytywnej to nie podręcznik z gotowymi przepisami do zastosowania, to model PERMA stanowi doskonałe narzędzie do pracy nad swoim, osobistym szczęściem. Model PERMA Martina Seligmana daje nam nieograniczone możliwości na indywidualne poszukiwania.

Już od dziś możesz go wprowadzić w życie?

Pozytywne emocje

Pozytywne emocje wpływają na naszą kreatywność i niwelują lęk przed doświadczaniem trudnych sytuacji w życiu. Nowe doświadczenia i inspirujące zadania po przekroczeniu „strefy komfortu” dają ogromną satysfakcję, niż codzienna rutyna.
Jest całe spektrum pozytywnych emocji takich jak wdzięczność, przyjemność, radość, inspiracja, miłość… i wiele innych.
Pomyśl, kiedy ostatnio czułeś się naprawdę dobrze. W jakiej sytuacji tego doświadczyłeś?
Jeżeli w twoim życiu brakuje pozytywnych emocji, zadbaj o to, aby zaczęły pojawiać się regularnie. W modelu PERMA to pierwszy czynnik naszego dobrostanu.
Planuj pozytywne emocje. Pozwól, aby te dobre doświadczenia trwały jak najdłużej. Niech będą codziennym, ważnym twojego dnia.
Zastanów się, czy pozytywne emocje pojawiają się tylko wtedy, gdy realizujesz jakiś niezwykle ważny cel w życiu? A może jest inaczej… czasem wystarczy krótki spacer do parku, dobry film, ciekawa książka lub uważna rozmowa z najbliższą osoba.

Zauważ, że takie dobre emocje pojawiają się codziennie. Zdaj sobie sprawę z ich wpływu na twoje zadowolenie z życia.  
Zaplanuj dobre i pozytywne chwile, znajdź do nich czas. A kiedy będziesz je doświadczać, nie pozwól, aby odeszły niezauważone.

Zaangażowanie

Drugim elementem modelu PERMA jest stan „flow”

Przypomnij sobie taką chwilę, kiedy jakaś czynność pochłonęła cię zupełnie. Coś co spowodowało, że „zniknęły” wszystkie bieżące sprawy i obowiązki. Była tylko i wyłącznie to co robisz w danej chwili.

Możesz poczuć to podczas ćwiczeń na siłowni, pracy przy rozwiązaniu złożonego problemu. Może wciągnęła cię książka lub rozmowa z przyjacielem. Równie dobrze mógł to być sex.

Mihaly Csikszentmihalyi, psycholog amerykański o bardzo trudnym do wymówienia nazwisku (?!) odkrył, że istotą szczęścia są sytuacje w kiedych skupiamy się na czynnościach pozbawionych wewnętrznej oceny i kontroli.
Robimy coś,  co jest nagrodę samą w sobie.
Nazwał ten stan „flow” lub inaczej stanem przepływu. W stanie „flop” jesteśmy całkowicie pochłonięci wykonywaną czynnością.

Bardzo często takiego stanu doświadczają artyści lub sportowcy. Angażują się w zadanie – twórczość lub wewnętrzną rywalizację.  
Zastanów się, czy masz swoje ulubione aktywności lub hobby, które pozytywnie wpływa na twoje „oderwanie się” i dają możliwość wejścia w stan „flow”.  
Poświęcaj takim aktywnościom więcej czasu i znajduj w nich przyjemność.

Pozytywne związki

Związek z drugim człowiekiem, który nas rozwija i jest pozytywny, daje nam zadowolenie.
Każdy kontakt z człowiekiem jest niezwykle cenny. Psychologia pozytywna mówi, że relacje z ludźmi są dla nas kluczowe. Możemy nie być tego świadomi do czasu, dopóki nasze relacje się nie zepsują i zostaniemy pozostawieni tylko sobie.
Dbanie o dobre relacje z bliskimi nam ludźmi – pozytywnymi i wspierającymi, dają nam ogromne zasoby pozytywności. Czynią nas naprawdę szczęśliwymi.

Sens/ Znaczenie

Po co codziennie rano wstajesz i wychodzisz do pracy, masz marzenia, uczysz się nowych rzeczy i planujesz przyszłość?
Wielu z nas nie zastanawia się nad celami swoich życiowych wysiłków.
Jeżeli odnajdziesz odpowiedź na sens swojego życia, codzienne trudności staną się wyzwaniem do działania. Życiowe wartości to kierunek na znalezienie odpowiedzi, co czyni nasze życie dobrym i szczęśliwym?
Możemy szukać w religii lub nauce, aby poznać i nadać sens życiu. Równie dobrze nasz sens możemy odkryć w służeniu ludziom, naprawie świata lub wychowaniu dzieci. Najważniejsze to odkryć ten istotny element modelu PERMA.
To dzięki niemu będziemy czerpać energię do robienia niesamowitych rzeczy, dla spraw, które wydają się nam ważniejsze od nas samych.

Osiągnięcia

Każdy sukces, nawet ten najmniejszy, buduje przekonanie o własnej skuteczności. Osiągnięcia w życiu, tworzą nasze przekonanie, że zawsze osiągniemy pozytywny wynik. Motywacja wypływa z nas, z przekonania, że przecież daliśmy radę z trudnością lub zrealizowaliśmy cel.
Działa tu efekt śnieżnej kuli.  Każdy zrealizowany cel, daje siłę i „kopa” do podjęcia kolejnego wyzwania. 

Do tego elementu modelu PERMA mam dla Ciebie ćwiczenie:  Podziel kartkę na dwie kolumny. W pierwszej wypisz minimum 50 sukcesów, które odniosłeś w dotychczasowym życiu. Nie pięć, nie dziesięć – pięćdziesiąt. Wierzę, że tyle będziesz wstanie odnaleźć!
Kiedy skończysz, zastanów się, które z tych zrealizowanych celów, przyczyniło się do najbardziej istotnych i pozytywnych zmian w twoim życiu? Zaznacz 5 – 7 takich celów.
Teraz w drugiej kolumnie, obok tych najważniejszych i zrealizowanych celów, napisz jakie „wewnętrzne moce” pojawiły się u Ciebie, abyś mógł je zrealizować.
Czy dziś, możesz również skorzystać z tych umiejętności, aby wsparły cele jakie obecnie realizujesz? Zastanów się którym poświęcisz więcej, a którym mniej czasu, energii i uwagi?
A może lista osiągnięć nadal wydaje Ci się niekompletna. Dopisuj do niej wszystkie zrealizowane cele i ważne umiejętności.

Jak pracować z modelem PERMA

Obserwuj i sprawdzaj na bieżąco, jak 5 elementów modelu PERMA wpływa na twoje odczuwanie radości.
Powiem więcej – bądź od dziś za nie odpowiedzialny. Podejmuj wysiłek, aby codziennie pojawiało się ich w twoim życiu więcej. Bądź kreatywny –  twórz pozytywne doświadczenia, korzystaj na każdym kroku z wartości, realizuj cele i chwal się z każdego sukcesu.

Przecież chodzi o twoje życie, nikt lepiej nie zrobi tego za ciebie.

Przy pisaniu artykułu korzystałem m.in. ze źródeł:

https://positivepsychology.com

Csikszentmihalyi, M. (1996). Przepływ. Psychologia optymalnego doświadczenia. Warszawa: Studio Emka.

Fredrickson, B. (2011). Pozytywność. Naukowe podejście do emocji, które pomaga zmienić jakość życia. Poznań: Zysk i S-ka.

Seligman, E.P. Martin (1993) Optymizmu można się nauczyć. Jak zmienić swoje myślenie i swoje życie. Poznań: Media Rodzina.